Bu Yazıda Neler Var?
Işın tedavisi ya da radyoterapi, radyasyon enerjisinin kanser hastalığının tedavisinde kullanılması işlemidir. Radyasyonu hastalıklı organa yönlendirebilmek için bazı özel cihazlara gereksinim vardır. Özel cihazlar tarafından üretilen yüksek dozdaki radyasyon enerjisinin tedavi amacı ile kullanılması işlemine radyoterapi ya da ışın tedavisi adı verilir.
Radyoterapi sırasında verilen radyasyon, kanser dokusundaki hücreleri öldürür ya da bölünüp çoğalmalarını engeller. Kanser hücreleri normal hücrelere göre çok daha hızlı çoğalıp büyüyen hücreler olduğundan, radyasyon ışınlarından normal hücrelere göre daha çok etkilenirler. Dolayısıyla radyoterapi sırasında normal hücreler daha az hasar görür.
Işın Tedavisi Kanser Hücrelerine Nasıl Etki Eder?
Radyoterapi, tedavi alanındaki kanser hücrelerinin DNA’ larına zarar vererek onların ölümüne neden olur. Normal hücreler de radyasyondan etkilenirler, ancak normal hücreler kanser hücrelerine göre kendilerini daha iyi tamir edebilme özelliklerine sahiptirler.
Işın Tedavisi Nasıl Uygulanır?
Radyoterapi tedavisi genellikle bir kaç gün ya da bir kaç hafta devam eden tedavi serisi olarak uygulanır. Her bir tedaviye fraksiyon denir. Fraksiyonlar genellikle Pazartesi’den Cuma’ya kadar her gün verilir. Hafta sonu ise normal hücrelerin kendilerini tamir etmesi için hasta dinlendirilir. Bu sürede, zarar görmüş olan sağlıklı hücreler yeni hücrelerle yer değiştirirler. Bu durum hücrenin tipine ve verilen radyasyonun dozuna bağlı olarak değişir.
Radyoterapi uygulanacak olan hasta, radyoterapi cihazının bulunduğu odaya alınır. Daha sonra hasta, cihaz üzerinde bulunan yatağa yatırılır. Tedavi uygulanacak olan bölge tespit edilir. Radyoterapi işlemi sırasında hasta hareketsiz olmalıdır.
Hastayı cihaza yerleştirdikten sonra personel odadan dışarıya çıkar ve hemen yan tarafta bulunan kumanda paneline girer ve ışın tedavisi uygulanır. Hastalar radyoterapi sırasında radyasyon aldıklarını fark etmezler ve herhangi bir ağrı ya da acı duymazlar. Uygulanan tedavi süresi yaklaşık olarak 2-3 dakika kadardır. Hastanın odanın içerisinde kalma süresi ortalama 15 dakikadır. Hasta odadan çıktıktan sonra kişinin vücudunda radyasyon kalmaz. Radyoterapi tedavisi seanslar şeklinde uygulanır.
Radyoterapi Kaç Çeşittir?
Radyoterapi dıştan (eksternal) ve içeriden (internal) radyoterapi olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır.
Dıştan (Eksternal) Radyoteapi
Çoğu hastada uygulanan radyoterapi şekli ekternal radyoterapidir. Radyoterapi cihazları kullanılarak ışınların hastalıklı dokuya yönlendirilmesi ile gerçekleştirilir. Son yıllarda radyoterapi cihazlarındaki teknolojik gelişmeler sayesinde, üç boyutlu konformal radyoterapi, IMRT (yoğunluk ayarlı radyoterapi), sterotaktik radyoterapi (linak bazlı, gamaknife, cyberknife) ile hedef dokuya en yüksek radyasyon enerjisi gönderilirken, normal dokuların ise en az dozda radyasyon alması sağlanabilmektedir.
İçeriden (İnternal) Radyoterapi
İçeriden (internal) radyoterapi yönteminde ise, radyoaktif ışın yayan madde, ince bir tel ya da tüp ile ya direkt tümör içine ya da bir vücut boşluğuna yerleştirilmektedir.
