Bu Yazıda Neler Var?
- 1 Erken Ergenlik Nedir?
- 2 Erken Ergenliğin Belirtileri Nelerdir?
- 3 Memeleri Büyüyen Her Kız Çocuğu Ergenliğe Girmiş Kabul Edilebilir Mi?
- 4 Meme Gelişimi Olmadan Genital Bölge ve Koltuk Altında Kıllanma Olması Da Erken Ergenliği Gösterir Mi?
- 5 Gerçek ve Yalancı Ergenlik Tabirleri Neyi İfade Eder?
- 6 Erken Ergenlik Nedenleri Nelerdir?
- 7 Erken Ergenliğe Girmenin Çocuklarda Ne Gibi Sakıncaları Vardır?
- 8 Erken Ergenlik Tedavi Edilebilir Mi?
- 9 Daha Fazla Boy Uzaması İçin Adet Geciktirilebilir Mi?
- 10 Erken Ergenliğe Hangi Bölüm Bakar?
Erken ergenlik, çocuklarda ergenliğin olması gerekenden daha çabuk başlamasıdır. Ergenliğe erken başlayan çocuklarda, kemik olgunlaşması erken ve hızlı olur. Bu nedenle kemiklerdeki büyüme plakları erken kapanması, böylece çocuğun boyu kısa kalır.
Erken Ergenlik Nedir?
Erkeklerde 9, kızlarda 8 yaşından önce ergenlik bulgularının başlamasına erken ergenlik olarak tanımlanır. Kızlarda daha sık karşılaşılan bir durumdur. Kızlarda 7-8 yaş gri bölge olarak adlandırılır ve bu yaş aralığındaki ergenliğin patolojik kabul edilmesi için hızlı ilerleme göstermesi ve yetişkin boyunda ciddi kayıp görülmesi gereklidir. Bu nedenle olgular en az 6 ay izlenmelidir.
Erken Ergenliğin Belirtileri Nelerdir?
Kızlarda ergenlik sıklıkla meme tomurcuklanması ile başlar. Tomurcuklanma tek taraflı olabildiği gibi iki taraflı da başlayabilir. Bazen gözle rahat gözlenmeyebilir ve ele meme dokusuna dokunulduğunda bir şişkinlik hissedilir. Erkeklerde ilk bulgu testislerin büyümesidir, testislerin 4 ml olması erkeklerde ergenliğin habercisidir. Her iki cinste de büyümenin hızlanması ve davranış değişiklikleri de sıklıkla beraber gözlenir.
Memeleri Büyüyen Her Kız Çocuğu Ergenliğe Girmiş Kabul Edilebilir Mi?
Kızlarda her meme gelişimi erken ergenlik anlamına gelmez, ama mutlaka tetkik edilmelidir. Genelde 2 yaşından önce olmakla birlikte bazen daha büyük yaşlarda da erken ergenlik olmadan değişik nedenlerle (mevsimsel olmayan yiyecekler, östrojene hassasiyet vb veya herhangi bir neden bulunmadan memelerde büyüme söz konusu olabilir. Fizik muayene, hormonlar ve kemik yaşı normalse bu olgular takip edilmelidir. Takipte erken ergenliğe geçiş yoksa bu durumun çocuklara bir zararı yoktur.
Meme Gelişimi Olmadan Genital Bölge ve Koltuk Altında Kıllanma Olması Da Erken Ergenliği Gösterir Mi?
Kızlarda genital ve koltuk altı kıllanması böbrek üstü bezi hormonlarının artışı ile olmakta ve genelde meme gelişiminden sonra başlamaktadır. 8 yaşından önce veya meme gelişimi başlamadan genital ve koltuk altı kıllanması başlayan çocukların özellikle böbreküstü bezi hastalıkları açısından mutlaka bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmaları gerekir.
Gerçek ve Yalancı Ergenlik Tabirleri Neyi İfade Eder?
Gerçek ergenlik normalde ergenlik döneminde hipotalamus ve hipofiz bezindeki hormonların salınımının artması ve bu hormonların erkeklerde ve kızlarda yumurtaları uyararak seks hormonları artışına neden olması ile oluşan durumdur. Yani normalde olan fizyolojik bir olayın erken yaşlarda meydana gelmesidir. Yalancı ergenlik ise bu normal aktivasyon olmadan değişik nedenlerle seks hormonlarındaki artış nedeniyle görülen durumdur. Çocuklarda en sık gerçek ergenlik görülür.
Erken Ergenlik Nedenleri Nelerdir?
Kızlarda görülen gerçek erken ergenlik olgularında sıklıkla bir neden bulunamamaktadır. Erkeklerde daha nadir görülmesine rağmen, beyin tümörleri gibi patolojik nedenler daha sıktır. Yalancı erken ergenlik ise çok değişik hastalıklar ve çevresel faktörlere bağlı gelişebilmektedir.
Erken Ergenliğe Girmenin Çocuklarda Ne Gibi Sakıncaları Vardır?
Ergenliğe girişle beraber olan kızlarda östrojen, erkeklerde testosteron artışı kemikteki büyüme kıkırdaklarının hızla kemikleşmesine ve başta büyüme hızlansa da daha sonra büyümenin durması ile boy kısalığına neden olmaktadır. Ayrıca psikolojik bozukluklara yol açabilir. Altta yatan patolojik durumlar varsa bunlar çocuğa zarar verebilir.
Erken Ergenlik Tedavi Edilebilir Mi?
Erken ergenlik, salınımı artan hormonları baskılayan ilaçlarla durdurulabilmektedir. Çocuk endokrinoloji merkezlerinde bu tedaviler uygulanmaktadır. Normal ergenlik yaşında tedavi sonlandırıldıktan sonra 6 ay içinde ergenlik yeniden başlamaktadır. Tedavinin bazı olgularda görülen kilo artışı dışında belirgin yan etkisi saptanmamıştır.
Daha Fazla Boy Uzaması İçin Adet Geciktirilebilir Mi?
Adet gördükten sonra kızlarda boy uzamaz deniyor, Normal adet görme zamanı nedir? Daha fazla boy uzaması için adet geciktirilebilir mi? Adet gördükten sonra kızlarda ortalama 5-6 cm daha boy uzamaması olur. Ancak bu değerler kişiden kişiye değişiklik gösteri ve daha az veya fazla boy uzaması da söz konusu olabilir. Normalde 10 yaşından sonra adet görmek normal olarak kabul edilmektedir, Türkiye için ortalama 12-12,5 yaştır. Normal zamanında başlayan ergenliğin ve adetlerin durdurulması ve geciktirilmesinin daha fazla boy kazanımına neden olduğuna dair yeterli bilimsel veri yoktur. Bu nedenle doğru bir yaklaşım değildir. Tedaviler sadece patolojik durumlar için geçerlidir. Kaldı ki çocuklarda erişkin boy genetik ve çevresel birçok faktörün etkisi altında oluşmaktadır. Ayrıca normal fizyolojik bir olayı baskılamanın ileride ne gibi zararlar verebileceğini kestirmek güçtür.
Erken Ergenliğe Hangi Bölüm Bakar?
Çocuğunuzu mutlaka bir çocuk endokrinoloji uzmanına muayene ettirmelisiniz. Endokrinoloji hormon bilimi demektir. Hormon adı verilen maddeler, normal büyüme, gelişme ve hayatın devamı için gereklidir. Vücutta bir çok hormon bulunur. Bunların her biri kendine özgü bezlerden salgılanır. Bu bezlerin doğuştan gelişmemesi, gerekenden az ya da çok çalışması, düzensiz çalışması sonucu ortaya çıkan hastalıklara endokrin hastalıklar denir. Çocuk endokrinolojisi, çocuk yaş grubunda görülen hormon hastalılarının tanı ve tedavisi ile ilgilenen bölümdür.
