Bağışıklık Sistemi Nedir? Nasıl Güçlendirilir?

Bağışıklık sistemi nedir ve nasıl güçlendirilir? Bu makalede bağışıklık sistemi güçlendirme konusunu ele alacağız. Evde, sokakta, parkta, işyerinde, okulda, yani çevremizdeki her yerde çok fazla sayıda mikroorganizma bulunmaktadır. Bu mikroorganizmalardan bazıları mikrobiyom olarak adlandırılan vücuda yararlı mikroorganizmalar, bazıları ise patojen (hastalık yapan) olarak adlandırılan, vücutta hastalık yapan virüs ya da bakteri gibi mikroorganizmalardır.

Bağışıklık Sistemi Nedir ?

Vücudumuz, hastalık yapan mikroorganizmalara yani patojenlere karşı kendini korumak için bazı savunma mekanizmalarına sahiptir.  Vücudumuz, bu mekanizmalar sayesinde, patojenlerin yüzeylerinde bulunan antijen adı verilen yapılardan hastalık yapan mikroorganizmaları tanır ve bunlara karşı vücudu korur.

Vücudumuzda bizi zararlı mikroorganizmalara ve hastalıklara karşı koruyan savunma sistemine bağışıklık sistemi (immün sistem) denir. Bağışıklık sistemini inceleyen bilim dalına ise immünoloji adı verilemektedir.

Bağışıklık sistemi, doğuştan gelen ve kazanılmış bağışıklık sistemi olarak ikiye ayrılmaktadır.

Doğuştan Gelen Bağışıklık Sistemi 

Doğuştan gelen bağışıklık sisteminde görevli olan savunma hücreleri, normal vücut hücreleri ile vücuda dışarıdan giren yabancı mikroorganizmaları ve patojenleri birbirinden ayırarak sağlıklı hücrelerin zarar görmesini engeller.

Doğuştan gelen bağışıklık sistemi, patojenleri tanıyıp anlık tepki vermektedir. Bu anlık tepki her patojene karşı verilen ortak bir savunmadır.

Örneğin; salya, ter ve gözyaşının içindeki lizozim, mide öz suyunun yüksek asitli olması ve mikroorganizmaları tutan mukus tabakası fiziksel ve kimyasal bariyerler oluşturarak vücudu korumaktadır.

Bir diğer savunma mekanizması olan fagositler, vücuda giren patojenleri tutar ve parçalar.

Vücudun yaralanan bölgesinde ise yangısal yanıt meydana gelmektedir. Yaranın açık olan kısımlarında mikroorganizmalar tarafından enfeksiyonlar oluşabilir ve bu yangısal yanıt o bölgedeki kan damarlarını genişleterek şişkinliğe neden olur. Enfeksiyon bölgesine beyaz kan hücreleri gelirse iltihap oluşmaktadır.

Kazanılmış Bağışıklık Sistemi

Kazanılmış bağışıklık sisteminde her patojene özgü bir savunma sistemi vardır. Bu sayede vücut ikinci kez aynı mikroorganizmayla karşılaştığında daha hızlı ve etkili bir savunma yapmaktadır. Bu savunma antikorlarla meydana gelmektedir. B hücreleri humoral/sıvısal bağışıklıktan sorumludur ve antikorları üretir. T hücreleri ise hücresel bağışıklıktan sorumludur.

Bağışıklık Sistemini Nasıl Güçlendirmeliyiz?

Bağışıklık sistemini güçlendirerek, onun mikroplarla savaşmasına yardımcı olabiliriz. Peki bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için neler yapmalıyız?

• Sigara içmemek
• Düzenli egzersiz yapmak
• Sağlıklı kiloyu korumak
• Alkol kullanmamak veya aşırıya kaçmamak
• Düzenli uyku
• Düzenli diyet
• Doğru beslenme
• Stres düzeyini azaltmak
• Doğru el ve ağız hijyeni

Egzersiz Yaparak Bağışıklık Sistemini Güçlendirme

Sağlıklı yaşam için düzenli egzersiz yapmak oldukça önemlidir. Bireyin yaşına ve kapasitesine uygun yaptığı egzersizler sağlığını olumlu yönde etkilemektedir. Tansiyon ve diyabet hastalarında egzersiz hastalığın kontrolünde etkilidir. Kalp ve damar hastalığı riskini azaltır.

Düzenli Uyku İle Bağışıklık Sistemini Güçlendirme

Kaliteli ve düzenli uyku bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olan etkenlerdendir. Yetişkinler için her gece yaklaşık 7-8 saat, çocuklarda ise yaklaşık 8-10 saatlik uyku, uyumadan önce kafein veya alkol tüketmemek, uygun oda ısısında, karanlıkta ve telefon gibi elektronik araçlardan uzakta uyumak uyku kalitesini arttırmaktadır.

Doğru Beslenme İle Bağışıklık Sistemini Güçlendirme

Bağışıklık sisteminin zayıflamasının en önemli nedenlerinden biri de kötü beslenmektir.

Akdeniz tipi beslenmek bağışıklığı güçlendirmektedir. Haftada en az üç gün balık yemek, kuru baklagiller, mevsim sebzeleri ve süt, ayran, yoğurt gibi hayvansal gıdalar tüketmek bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde önemli rol oynamaktadır.

Güçlü bir bağışıklık için antioksidan kapasitesi yüksek gıdalar tüketilmelidir. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler A, C ve E vitaminleri, folik asit ve Omega 3 içerdikleri için kuvvetli antioksidan özelliğe sahiptirler.

Hangi Gıdalar Bağışıklık Sistemini Güçlendirir?

• Ananas
• Ay çekirdeği
• Badem
• Bal kabağı
• Balık
• Balık yağı
• Bitter çikolata
• Brokoli
• Ceviz
• Çilek
• Dereotu
• Domates
• Enginar
• Fındık
• Greyfurt
• Havuç
• Ispanak
• Kefir
• Kırmızı dolmalık biber
• Kivi
• Kuru baklagiller
• Kuşburnu
• Mandalina
• Maydonoz
• Nar
• Pazı
• Pırasa
• Portakal
• Sarımsak
• Semizotu
• Tatlı patatesler
• Yaban mersini
• Yeşil çay
• Yoğurt
• Yulaf
• Zencefil
• Zerdeçal
• Zeytinyağı