Bu Yazıda Neler Var?
- 1 İdrar Sondası Nedir?
- 2 İdrar Sondası Çeşitleri Nelerdir?
- 3 İdrar Sondası Neden Takılır?
- 4 İdrar Torbası Nasıl Boşaltılır?
- 5 İdrar Sondası Acıtır mı?
- 6 Kadınlarda İdrar Sondası Kaç Numara Olmalı?
- 7 İdrar Sondası Nasıl Çıkarılır?
- 8 Geçici Mesane Kateterizasyonu (TAK) Nedir? Hangi Durumlarda Yapılır?
- 9 İdrar Torbası Kaç Saatte Bir Boşaltılır?
- 10 İdrar Sondası Ne İse Yarar?
- 11 İdrar Sondası Fiyatları
- 12 Foley Sonda Nedir?
- 13 Hastaya Sonda Neden Takılır?
- 14 İdrar Sondası Kaç Günde Bir Değiştirilir?
- 15 İdrar Sondası Ne Kadar Kalmalı?
- 16 3 Yollu Sonda (Three-Way) Ne İşe Yarar?
- 17 Sonda Ne Zaman Çıkarılır?
- 18 İdrar Sondası Kızlık Zarına Zarar Verir mi?
- 19 Sonda Nasıl Durmalı?
- 20 Dufour Uçlu Sonda Nedir?
- 21 Foley Sonda (İki Yollu) Neden Kullanılır?
- 22 Prostat Ameliyatından Sonra Sonda Ne Zaman Çıkarılır?
İdrar sondası, idrar kesesindeki idrarın dışarıya taşınmasına yarayan tüp şeklinde bir yapıdır. Bu yazıda idrar sondasıyla ilgili merak edilenleri bulacaksınız.
İdrar Sondası Nedir?
İdrar sondası, idrar kesesi (mesane) içinde idrarın birikmeden dışarıya atılmasını sağlayan, plastik ya da kauçuktan yapılan, ince bir tüp şeklindeki yapıdır. Görevi mesane içindeki idrarın dışarı atılmasıdır.
İdrar Sondası Çeşitleri Nelerdir?
İdrar sondası geçici ve kalıcı olmak üzere iki türlüdür. Geçici sonda takılır, idrar boşaltılır ve sonra tekrar geri çekilir. Örneğin Nelaton sonda buna örnektir. Kalıcı sonda ise takıldıktan sonra bir süre hasta üzerinde durur. Bu yüzden mesaneden geri çıkmaması için dizayn edilmiştir. Sonda idrar kesesine takıldıktan sonra balonu sıvı ya da hava ile şişirilir. Böylece kendiliğinden dışarıya çıkmaz. Bu tip sondaya örnek olarak Foley sonda verilebilir.
İdrar Sondası Neden Takılır?
İdrar sondasının çeşitli takılma nedenleri bulunmaktadır. Prostat büyümesi, prostat kanseri, mesane kanseri, üretra darlığı gibi nedenlerden dolayı hastanın idrar yapamaması durumlarında sonda takılması gerekebilir. Prostat ameliyatı ya da diğer bazı ameliyatlardan sonra hastanın tuvalete gitmekte zorlandığı dönemlerde hasta iyileşene kadar sonda takılır. Omurilik yaralanmalarına bağlı gelişen felçlerde, trafik kazaları ve diğer yaralanmalarda, yoğun bakımda yatan ve idrar çıkışının takip edilmesi gereken hastalarda geçici ya da kalıcı sonda takılabilir.
İdrar Torbası Nasıl Boşaltılır?
İdrar torbası, içinde idrarın birikmesi için yapılmış özel bir torbadır. Dolduğu zaman boşaltılması gerekir. İdrar torbası boşaltırken öncelikle yıkayıp ellerinizi iyice kurulayın. Daha sonra temizlemek adına sıcak su ve sabun kullanılmalıdır. Boşaltma borusu yukarı doğru kaldırıldıktan sonra renkli plastik klips kullanarak kateter tüpüne bağlanan son kısımdan boşaltın. Çantayı tuvaletin üstüne koyduktan sonra kolayca boşaltma işlemini yapabilirsiniz.
İdrar Sondası Acıtır mı?
İdrar sondası usulüne uygun takıldığında acıya neden olmaz. Sondayı doktorun ya da bir sağlık personelinin takması gerekir. Sonda takılırken üretratı uyuşturucu ve kayganlaştırıcı özelliği olan jel şeklinde maddeler kullanılır. İdrar yolundaki sonda, idrar kanalı üzerinde belirli oranda bir tahrişe neden olabilir. Bu duruma bağlı olarak hastada hafif bir yanma hissi olabilir. Bunun dışında idrar sondası hastada bir acı hissettirmez.
Kadınlarda İdrar Sondası Kaç Numara Olmalı?
İdrar sonrası Fransız gösterge çizelgesi dikkate alınarak 8 ile 30 Fr arasında numaralandırılmaktadır. Bu numaraları ikişer olarak atlamaktadır. Her hastaya uygun ölçülerde sonda takılma işlemi yapılmalıdır. Kullanılacak sondanın ölçüsü cinsiyet dışında yaş ve uygulama amacına göre de değişiklik gösterebilir. Kadınlarda idrar kanalı daha kısa ve geniştir. Ortalama 16-18 Fr kalınlığındaki sonda yeterli olur.
İdrar Sondası Nasıl Çıkarılır?
Geçici sondalar, mesanedeki idrar boşaldıktan sonra geri çekilerek çıkartılır. Kalıcı sonda ise çıkarılacağı zaman rezarvuarındaki sıvı ya da hava bir enjektörle boşaltılır ve öyle çıkartılır. Bu işlem yapılmadan kesinlikle sonra çekilmemelidir. Aksi takdirde üretra yaralanması ve üretra darlığı gelişebilir.
Geçici Mesane Kateterizasyonu (TAK) Nedir? Hangi Durumlarda Yapılır?
TAK ya da temiz aralıklı kateterizasyon, mesanesindeki idrarı boşaltamayan kişilerde yapılan bir işlemdir. Günde 6-8 defa olmak kaydıyla, kişinin kendisi ya da bir başkası tarafından uygulanır. Bu iş için özel yapılmış Netalon sondalar vardır. Mesaneye sonda gönderilir, mesane boşaldıktan sonra sonda hemen geri çekilir. Daha çok nörojen mesane durumlarında yapılan bir işlemdir.
İdrar Torbası Kaç Saatte Bir Boşaltılır?
Bu kişideki idrar üretimine bağlıdır. Torba içine idrar akışının rahat olması için torbanın belli bir doluluktan sonra boşaltılması gerekir. İdrar torbası ortalama 8-9 saatte bir defa boşaltılabilir. İdrar miktarı daha sık oluyorsa daha kısa aralıklarla boşaltılabilir. Yani torbanın boşaltma süreci hastanın idrar yapma miktarı ve sıklığına göre değişir.
İdrar Sondası Ne İse Yarar?
İdrar sondası, idrar kesesi içinde idrar birikimi olmadan dışarı atılmasını sağlar. Mesanedeki idrarın dışarı çıkması görevini yerine getirir.
İdrar Sondası Fiyatları
Sonda fiyatları sondanın türüne, markasına ve modeline göre değişiklik göstermektedir. İdrar sondaları çok yüksek maliyetli ürünler değildir. İnternet üzerinden karşılaştırma yaparak bütçenize uygun bir sonda bulabilirsiniz.
Foley Sonda Nedir?
Foley sonda üretranın ağzından idrarın geçişinin daha kolay olması adına yüzeyin silikonlu bir sıvıyla desteklendiği bir idrar sondasıdır. Bu sondalar transparan bir maddeden üretilir. Yumuşak dokusu ve kolay şişen balonu sayesinde bu sondalar çok rahat bir şekilde kullanılmaktadır.
Hastaya Sonda Neden Takılır?
İdrar sondası çeşitli nedenlerden dolayı takılır. İdrar kanalı darlığında, prostat büyümesinde ameliyat öncesinde ve sonrasında sonda takılır. Ameliyattan yeni çıkmış hastalara, yoğun bakım ünitesinde yatan hastalara sonda takılır. Ayrıca çıkardığı idrarın ölçülmesi gerekli olan hastalarda da sonda takılması gerekir.
İdrar Sondası Kaç Günde Bir Değiştirilir?
Bu süre sondanın cinsine göre değişir. Bazı sondalar 10 günde bir değiştirilirken, bazı sondalar ise ayda bir değiştirilir. Sondanın yapıldığı maddenin cinsi, kendinden antibiyotikli olup olmamasına göre bu süre değişir.
İdrar Sondası Ne Kadar Kalmalı?
Sondanın kalma süresi, takılma nedenine göre değişir. Sadece mesaneyi boşaltmak için kullanılan sondalar hemen çekilir. Kapalı prostat ameliyatı sonrası sondanın kalma süresi 3-5 gün sürebilir. Üretroplasti gibi ameliyatlar sonrası sondanın kalış süresi 21 güne kadar uzayabilir.
3 Yollu Sonda (Three-Way) Ne İşe Yarar?
Üç yollu sonda genellikle mesanenin yıkanmasını gerektiren durumlarda kullanılır. Bu sondalarda 2 yollulardan farklı olarak, yıkama için kullanılan 3. bir kanal daha vardır. Bu sonda kanlı idrar gibi durumlarda takılır. Bir kanaldan idrar çıkar, diğer kanaldan mesaneye yıkama sıvısı gönderilir.
Sonda Ne Zaman Çıkarılır?
Bu hastanın durumuna ve uygulanan tedaviye göre değişir. Ameliyattan sonra geçici olarak takılan sondalar, çoğu zaman ameliyattan sonra birkaç saat içinde çıkarılır. Genellikle ameliyat sonrası sondanın ilk 24 saat içinde çıkarılmasını önerir.
İdrar Sondası Kızlık Zarına Zarar Verir mi?
İdrar sondası kızlık zarına hiçbir zarar vermez. Kadınlarda idrar yolu ve kızlık zarının olduğu bölgeler birbirinden farklı konumlarda yer alır. Sonda idrar yoluna takıldığı için kızlık zarına bir etkisi söz konusu değildir.
Sonda Nasıl Durmalı?
Sonda katlanmamalı ve kıvrılmamalıdır. Bu durumda içinden idrar geçişi olmaz. mesane içindeki idrar dışa çıkamadığından ağrıya neden olur. İdrar kanalının kenarlarından idrar kaçağı olabilir.
Dufour Uçlu Sonda Nedir?
Dufour uçlu sonda, ucu hafif yukarı doğru kıvrık olan bir sonda türüdür. Tamamen silikondan yapılmıştır. Bu yüzden vücut ile uyumluluğu yüksektir. Şeffaf bir sonda olduğu için içinden idrar ve sıvı akışı izlenebilir. İçerisine röntgende görülebilmesini sağlayan bir madde yerleştirilmiştir. Böylece röntgen filmi ile, yerleşme işleminin doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilebilir.
Foley Sonda (İki Yollu) Neden Kullanılır?
İki yollu sondadır. Foley idrar kesesinin boşalmasının gerekli olduğu durumlarda uygulanmaktadır. Bu sonda ile hastanın idrar torbası sorunsuz bir şekilde boşaltılır. İdrar yolu ameliyatlarından sonra, yaralanma ve kaza geçiren hastalarda genellikle Foley sonda takılır.
Prostat Ameliyatından Sonra Sonda Ne Zaman Çıkarılır?
Bu uygulanan prostat ameliyatının türüne göre değişir. Prostat ameliyatından sonra sondanın ne zaman çıkarılacağına hastanın doktoru karar veriri. Prostat büyümesi ya da prostat kanseri ameliyatlarında bu süre farklıdır. Açık ya da kapalı yöntemlerde süre yine farklıdır.