Bu Yazıda Neler Var?
Makat çatlağı ya da makat yırtığı, tıp dilinde anal fissür olarak bilinir. Makat bölgesinde kesik ya da çizik şeklinde gözüken bir yırtıktır. Çatlağın olduğu yer makat ya da anüs adı verilen yerdir. Makat ile anüs aslında birbirinden farklıdır. Ancak günlük kullanımda aynı anlama gelen iki kelimedir. Anüs, kalın bağırsağın son kısmında başlayan ve dışkının vücuttan atılmasını sağlayan bir kanalın ismidir. Anal kanal olarak da bilinir. Makat ise bölgenin adıdır. Makat çatlağı, anal kanalın iç kısmında meydana gelen küçük bir kesik ya da yırtık halidir.
Makat Çatlağı (Anal Fissür) Nedir?
Anal fissür, makat çevresinde gelişen yırtıktır. En önemli belirtisi dışkılama sırasında oluşan şiddetli ağrıdır. Dışkının üzerinde açık kırmızı renkte çizgi şeklinde kan görülebilir. Yine dışkılama sırasında damla damla kanamaya neden olabilir. Makat çevresinde kaşıntı da sık görülen bir diğer şikayettir.
Makat çatlağının nedeni genellikle sertleşmiş dışkı, tuvalette çok ıkınma, sık kabız olma ya da sık ishal olmadır. Bir diğer neden ise makat çevresinde bulunan ve dışkıyı tutmaya yarayan kasların aşırı kasılmasıdır. Makat çatlağı olan kişiler dışkılama sırasında duydukları ağrıdan dolayı tuvalete gitmekten kaçınırlar. Bu durum dışkının sertleşmesine neden olarak, dışkılama işleminin daha da ağrılı olmasına neden olur. Makattaki çatlak genellikle anüsün arka tarafında ve tek olarak bulunur.
Makat Çatlağı Tedavisi Nasıldır?
Genellikle altta yatan nedenin ortadan kaldırılması, sıcak su oturma banyoları, makata sürülen kremler ve beslenme alışkanlığının düzenlenmesi ile başarılı sonuçlar alınabilir.
Makattaki çatlak 6-8 haftadan daha uzun süre iyileşmemişse, bu çatlağa kronik anal fissür denir. Kronik anal fissürde makatta kanama, ağrı ve kaşıntı şikayetlerine ek olarak ele gelen bir kitle de olabilir. Bu kitle uzun süren tahrişe bağlı olarak makat derisinde gelişen kalınlaşmadır. Bu kitleye nöbetçi meme adı verilir. Bu meme hemoroid ile karıştırılabilir.
Kronik anal fissür nadiren kendiliğinden iyileşir. Tedavinin amacı, gaz ve gaita kontrolünü sağlayan makat etrafında bulunan kaslardaki spazmı gidermektir. Bunun için ilk önce makata sürülen birtakım kremler kullanılır. Bu tedaviden fayda görmeyen hastalara Botulinum toksini (BOTOX) enjeksiyonu yapılır.
Anal fissür ameliyatında ise makatı çevreleyen kasların iç kısmı kesilerek iç kas tabakasında rahatlama sağlanmaya çalışılır. Yapılan bu işleme lateral internal sfinkterotomi ameliyatı denir. Bu ameliyatın başarısı %90’nın üzerindedir.
Makat Çatlağına Hangi Bölüm Bakar?
Makat çatlağı ya da diğer adıyla anal fissür, genel cerrahi ya da gastroenteroloji bölümünün ilgi alanına girer. Makat çatlağı, proktoloji konusunda deneyimli olan genel cerrahi bölümü doktorları tarafından tedavi edilir. Genel cerrahi uzmanı gerektiğinde makat çatlağını ameliyat ile tedavi edebilir. Gastroenteroloji uzmanı ise makat çatlağının tanısını koyabilir ve ilaç ile tedavi edebilir.
